กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติฯ สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป กุสลากุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติฯ

[170] (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ?

สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติฯ สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป กุสลากุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติฯ

(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ?

อกุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติฯ สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป กุสลากุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติฯ

(ง) ปจฺจนีกโอกาโส

[171] (ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยตฺถ วา ปน อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? อามนฺตาฯ

(ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ? นิรุชฺฌนฺติฯ

(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? นตฺถิฯ

[172] (ก) ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ? นิรุชฺฌนฺติฯ

(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? นตฺถิฯ

(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา

[173] (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ?